Một chữ ký vội vàng trên hợp đồng có thể khiến doanh nghiệp trả giá bằng thời gian, tiền bạc và uy tín. Khi giao kết, nhiều chủ doanh nghiệp thường chỉ tập trung vào các điều khoản thương mại chính như giá cả, số lượng mà vô tình bỏ qua các điều khoản trong hợp đồng có sức công phá lớn khi tranh chấp xảy ra.
Trung tâm trọng tài Cửu Long (CLAC) tổng hợp 5 trong số các điều khoản trong hợp đồng quan trọng nhất mà doanh nghiệp cần đặc biệt lưu tâm để xây dựng nền tảng pháp lý vững chắc.
1. Điều khoản Giải quyết tranh chấp
Đây là một trong các điều khoản trong hợp đồng quan trọng nhất nhưng lại thường bị xem nhẹ.
-
Rủi ro khi bỏ qua: Khi không có, tranh chấp mặc nhiên sẽ được giải quyết tại Tòa án, đẩy doanh nghiệp vào quy trình tố tụng kéo dài, công khai. Một điều khoản chung chung như “giải quyết bằng thương lượng” cũng không có giá trị ràng buộc và dẫn đến bế tắc.
-
Cách khắc phục: Luôn quy định rõ cơ quan giải quyết tranh chấp. Để đảm bảo tính nhanh chóng, bảo mật, doanh nghiệp nên sử dụng điều khoản trọng tài mẫu. Việc này giúp bạn chủ động trong việc lựa chọn giữa Trọng tài và Tòa án.
Ví dụ điều khoản mẫu của CLAC:
“Mọi tranh chấp phát sinh từ hoặc liên quan đến Hợp đồng này trước hết sẽ được giải quyết thông qua thương lượng. Nếu không thể giải quyết được, tranh chấp sẽ được giải quyết tại Trung tâm trọng tài Cửu Long (CLAC) theo Quy tắc tố tụng của Trung tâm này.”
2. Điều khoản Bất khả kháng (Force Majeure)
Với đặc thù miền Tây, đây là điều khoản không thể thiếu trong hợp đồng.
-
Rủi ro khi bỏ qua: Nếu quy định mơ hồ, một bên có thể không được miễn trừ trách nhiệm khi không thể thực hiện hợp đồng do sự kiện khách quan (bão lụt, dịch bệnh, thay đổi chính sách…), dẫn đến bị phạt hợp đồng oan uổng.
-
Cách khắc phục:
-
Liệt kê cụ thể các sự kiện được coi là bất khả kháng (thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh…).
-
Quy định rõ nghĩa vụ thông báo bằng văn bản trong một thời hạn nhất định (ví dụ: 7 ngày).
-
Nêu rõ hậu quả pháp lý: Tạm dừng thực hiện, miễn trách nhiệm phạt, và quyền chấm dứt hợp đồng nếu sự kiện kéo dài (ví dụ: 60 ngày).
-
3. Điều khoản Phạt vi phạm và Bồi thường thiệt hại
Nhiều doanh nghiệp nhầm lẫn giữa hai khái niệm này, dẫn đến các điều khoản trong hợp đồng bị vô hiệu.
-
Rủi ro khi bỏ qua: Phạt vi phạm là khoản tiền ấn định trước, không cần chứng minh thiệt hại. Bồi thường thiệt hại là khoản bù đắp tổn thất thực tế. Nếu chỉ quy định chung chung, bên bị vi phạm sẽ rất khó yêu cầu bồi thường vì gánh nặng chứng minh thiệt hại.
-
Cách khắc phục:
-
Tách bạch thành hai điều khoản riêng.
-
Phạt vi phạm: Ghi rõ mức phạt cho từng hành vi (ví dụ: phạt 0.1%/ngày giao chậm, nhưng không quá 8% giá trị phần hợp đồng bị vi phạm theo Luật Thương mại 2005).
-
Bồi thường thiệt hại: Quy định “ngoài khoản phạt vi phạm, bên vi phạm còn phải bồi thường toàn bộ thiệt hại thực tế phát sinh nếu chứng minh được”.
-
4. Điều khoản về Chất lượng hàng hóa & Thời gian nghiệm thu
Đối với hợp đồng mua bán, xây dựng, đây là “trái tim” của các điều khoản.
-
Rủi ro khi bỏ qua: Mô tả chất lượng chung chung như “hàng chất lượng tốt” là nguồn cơn tranh chấp. Không quy định rõ thời gian nghiệm thu sẽ gây chậm trễ thanh toán.
-
Cách khắc phục:
-
Quy định cụ thể: Dẫn chiếu tiêu chuẩn (TCVN, ISO…), mô tả chi tiết thông số kỹ thuật, hoặc đính kèm mẫu hàng hóa.
-
Quy định quy trình nghiệm thu: Ai nghiệm thu? Ở đâu? Thời hạn bao lâu? Có cần lập biên bản không?
-
5. Điều khoản Bảo mật thông tin
Trong kinh tế số, thông tin là tài sản. Đây là một trong các điều khoản trong hợp đồng ngày càng quan trọng.
-
Rủi ro khi bỏ qua: Đối tác có thể sử dụng thông tin nhạy cảm của bạn cho đối thủ mà không có cơ sở pháp lý để ngăn chặn.
-
Cách khắc phục:
-
Định nghĩa rõ “Thông tin bảo mật” là gì.
-
Quy định phạm vi và mục đích sử dụng.
-
Xác định thời hạn bảo mật (ngay cả sau khi hợp đồng kết thúc).
-
Nêu rõ chế tài xử lý nếu vi phạm.
-
Câu hỏi thường gặp về các điều khoản trong hợp đồng
-
Điều khoản giải quyết tranh chấp có bắt buộc không?
Không bắt buộc, nhưng cực kỳ cần thiết. Nếu không có, tranh chấp sẽ mặc định do Tòa án giải quyết, có thể không phải là phương án tối ưu cho doanh nghiệp. -
Có thể thỏa thuận mức phạt vi phạm hợp đồng bao nhiêu cũng được không?
Không. Theo Luật Thương mại 2005, mức phạt vi phạm không được vượt quá 8% giá trị phần nghĩa vụ hợp đồng bị vi phạm. -
Thỏa thuận trọng tài có hiệu lực độc lập với hợp đồng không?
Có. Điều khoản giải quyết tranh chấp bằng trọng tài được xem là một thỏa thuận độc lập. Ngay cả khi hợp đồng chính vô hiệu, thỏa thuận trọng tài vẫn có thể có hiệu lực.
Lưu ý: Nội dung bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Do quy định pháp luật có thể thay đổi, Quý Doanh nghiệp vui lòng liên hệ trực tiếp với Trung tâm trọng tài Cửu Long (CLAC) để được tư vấn chính xác nhất.
Trung tâm trọng tài Cửu Long (CLAC)
-
Địa chỉ: Số 253AC2, Đường số 4, khu dân cư Hồng Phát, phường An Bình, thành phố Cần Thơ.
-
Hotline: 0292.2246.698
-
Email: trongtaicuulong@gmail.com
